Gamification (Oyunlaştırma), oyun elementlerinin ve oyun dizaynı tekniklerinin oyun dışı bir alanda uygulanması anlamına gelir. Oyunlaştırmanın, pazarlamadan, insan kaynaklarına kadar pek çok alanda uygulanması mümkündür. Aslında çoğumuz, gündelik hayatta farkına bile varmadan pek çok oyunlaştırma modelleri ile karşı karşıya kalıyoruz.

Örneğin, bir Linkedin hesabınız varsa; profil sayfanızda profilinizin gücünü gösteren bir alan olduğunu mutlaka farketmişsinizdir. Şahsen, bu alanı ilk gördüğüm gün hiç beklemeden yazan tüm maddeleri tamamlamak için uğraş verdiğimi çok net hatırlıyorum.

 

Buna ek olarak Linkedin’in yakın zamanda yayına aldığı “How You Rank For Profile Views?” (Profil görüntüleme sayıları açısından kendi ağınızda kaçıncı sırada olduğunuz) özelliği hiç dikkatinizi çekti mi?

 

 

Peki ya Foursquare (veya Swarm) deyince aklınıza ne geliyor? Gittiğiniz her yerde check-in yapma ihtiyacınızın nedeni ne sizce? Evet, doğru cevap: Oyunlaştırma. Hatta, oyunlaştırmanın belki de en iyi örneğinin bu uygulama olduğunu söyleyebiliriz.

 

İnternet dünyasından bir an için çıkacak olursak, offline dünyada da örnekler bulmak mümkün. Uçuş mili programınızda bir üst sınıfa çıkmak için kaç mil daha toplamanız gerektiğini biliyorsunuz değil mi? İçten içe bu süre dolmadan eksik milleri toplamayı ve bir üst statüye çıkmayı da istiyorsunuz eminim ki.

 

Peki neden gamification uygulayalım? 2009 yılında milyonlarca insanla birlikte sizin de çevrenizdeki pek çok insanın Farmville çılgınlığına kapıldığı günleri hatırlıyor musunuz? Oyunlar işte bu kadar güçlü ve bağlayıcı. Oyunların üzerimizde böylesine büyük etkileri var. Bu etkiyi yaratan şey ise, temel olarak oyunların yarattığı motivasyondan kaynaklanıyor. Oyunlaştırma, oyunların üzerimizde yarattığı psikolojik etkiye benzer bir etki yaratıyor ve bunun sonucu olarak da yaptığımız şey her ne ise, ona daha fazla bağlanmamıza yol açıyor. Gamification’ı yani oyunlaştırmayı ürünümüzde etkili bir şekilde kullanarak oyunların yarattığı bu etkiyi yaratabilir, kullanıcılarımız veya müşterilerimizin ürünümüzle etkileşimini ve ürünümüze olan bağlılığını (engagement ve loyalty) artırmamız mümkün olabilir.

Konu ile ilgili mutlaka vurgulanması gereken bir nokta şu ki, her ne kadar gamification çok etkili bir yöntem olsa da, yapacağınız uygulamanın yüzeysel kalmaması gerekiyor. Örneğin altında anlamlı bir motivatör olmadan vereceğiniz rozetlerden hiç bir kullanıcı motive olmayacaktır. Dolayısıyla net olarak söyleyebiliriz ki, oyunlaştırmayı işinize veya ürününüze uygulamadan önce mutlaka bir plana ihtiyacınız var. Oyunlaştırma ile neyi hedefliyoruz? Kullanıcıdan beklediğimiz davranış ne? Başarı metriklerimiz neler? (Aynı oyunlarda ve tüm online projelerde olduğu gibi, oyunlaştırmada da veriler büyük bir önem taşıyor. Verileri kullanarak oyunlaştırmanın hedef kitleniz üzerinde ne kadar etkili olduğunu, hangi unsurların motive edici olduğunu ve hangi noktaların iyileştirilmesi gerektiğini kolaylıkla bulabilir ve optimize edebilirsiniz.) Kullanıcılarımız/oyuncularımızın karakteristik özellikleri neler? Hangi aktiviteleri yapmalarını bekliyoruz? Kuracağımız sistemi bir oyun gibi eğlenceli kılan şey ne? Hangi oyun elementlerini kullanacağız?

Oyun elementlerine bir kaç örnek verecek olursak; herkese en tanıdık gelecek olanlar Puan, Rozet, Liderlik Tabloları, Seviyeler, Avatarlar, Görevler, İlerleme Çubukları gibi ögeler olacaktır. (İngilizce isimleri ile Point, Badge, Leaderboard, Level, Avatar, Quest, Progress Bar). Yukarıda bahsetmiş olduğum uçuş milleri “Puan” elementine güzel bir örnekken, Linkedin örnekleri “Progress Bar” ve “Leaderboard”, Swarm (Foursquare) örneği ise “Rozet” adı verilen oyunlaştırma elementlerine örnek olarak gösterilebilir.

Oyunlaştırma ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek isterseniz, Coursera’da verilmekte olan online Gamification dersini almanızı ısrarla tavsiye ederim. Kevin Werbach bu online derste konuyu tüm detaylarıyla çok keyifli bir şekilde anlatıyor. Ek olarak gene Kevin Werbach’ın “For The Win” ve Nir Eyal’in “Hooked” isimli kitapları da konuyla ilgili derinlemesine bilgi sahibi olmanıza destek olacaktır.